Tìm hiểu về ngày Tết Thanh Minh ở Trung Quốc

Tết Thanh Minh, một trong những ngày lễ quan trọng của Trung Quốc, không chỉ là dịp để người dân tưởng nhớ tổ tiên mà còn thể hiện sâu sắc tinh thần gắn bó gia đình và cộng đồng. Với lịch sử hàng ngàn năm, ngày lễ này gắn liền với phong tục tảo mộ, dâng lễ và thắp hương, mang ý nghĩa kính nhớ người đã khuất và nhắc nhở thế hệ sau về lòng hiếu kính. Trong văn hóa Trung Quốc, Tết Thanh Minh không chỉ là một ngày lễ mà còn là biểu tượng của truyền thống đạo đức và sự trân trọng cội nguồn, góp phần làm nên bản sắc dân tộc độc đáo, trường tồn. Cùng SHZ tìm hiểu ngày lễ này trong bài viết này ngay nhé!

• Tổng hợp bài viết: Học tiếng Trung theo chủ đề

Nguồn gốc Tết Thanh Minh Trung Quốc

Tết Thanh Minh có nguồn gốc từ Trung Quốc và bắt đầu được tổ chức từ thời Xuân Thu (770 – 476 TCN). Lễ này gắn liền với câu chuyện về Giới Tử Thôi, một vị quan trung thành thời Tấn Văn Công. Theo truyền thuyết, Giới Tử Thôi đã theo phò Tấn Văn Công trong thời gian lưu lạc, thậm chí hy sinh cả một phần cơ thể mình để cứu nhà vua. Khi Tấn Văn Công lên ngôi, ông ban thưởng cho nhiều người nhưng lại quên mất Giới Tử Thôi. Vì không muốn tranh giành danh lợi, Giới Tử Thôi rút lui về núi Mian và sống ẩn dật cùng mẹ.

Tấn Văn Công sau khi nhận ra sự quên sót đã tìm cách mời Giới Tử Thôi trở về triều đình nhưng không được. Để ép ông xuống núi, nhà vua đã ra lệnh đốt rừng. Đáng tiếc, Giới Tử Thôi và mẹ đều bị chết cháy. Để tưởng nhớ ông, Tấn Văn Công ban hành lệnh cấm đốt lửa trong ba ngày, yêu cầu dân chúng chỉ ăn thức ăn nguội, từ đó sinh ra lễ Hàn Thực – tiền thân của Tết Thanh Minh. Dần dần, Tết Thanh Minh được mở rộng ý nghĩa để trở thành dịp tảo mộ, tưởng nhớ tổ tiên, và giữ vững vị trí quan trọng trong văn hóa Trung Hoa.

Phong tục Tết Thanh Minh Trung Quốc

Tết Thanh Minh ở Trung Quốc là dịp để con cháu thể hiện lòng hiếu kính với tổ tiên thông qua những phong tục truyền thống đặc sắc, mang ý nghĩa sâu sắc về cội nguồn và gia đình. Dưới đây là những phong tục phổ biến trong ngày lễ này:

Tảo mộ

Đây là nghi thức quan trọng nhất trong Tết Thanh Minh. Vào dịp này, các gia đình sẽ đến phần mộ tổ tiên để dọn dẹp, làm sạch cỏ dại, đắp đất và dâng hương. Người ta thường mang theo hoa, đồ lễ và đốt giấy tiền vàng bạc để tưởng nhớ và cầu nguyện cho người đã khuất.

Dâng cúng tổ tiên

Trên bàn thờ gia tiên hoặc tại phần mộ, các gia đình sẽ dâng lên những món ăn truyền thống, rượu, hoa quả cùng lễ vật khác. Đây là cách để bày tỏ lòng thành kính và cầu mong tổ tiên phù hộ cho con cháu bình an, hạnh phúc.

Thả diều

Thả diều là hoạt động phổ biến trong Tết Thanh Minh, mang ý nghĩa giải tỏa những điều xui xẻo và cầu mong may mắn. Người dân thường gắn đèn lồng hoặc những mảnh giấy hình thù đặc biệt lên diều, tin rằng chúng sẽ mang đi mọi lo âu khi bay cao.

Ăn bánh Hàn thực

Một số khu vực vẫn duy trì truyền thống ăn bánh Hàn thực (một loại bánh làm từ gạo nếp) trong Tết Thanh Minh, gợi nhắc về lễ Hàn Thực – tiền thân của ngày lễ này.

Dạo chơi ngắm cảnh

Với thời tiết trong lành, mát mẻ, Tết Thanh Minh còn là dịp lý tưởng để các gia đình tổ chức dã ngoại, ngắm cảnh thiên nhiên hoặc tham gia các lễ hội dân gian như hội đua thuyền, hội múa lân.

Những phong tục này không chỉ tạo nên nét đẹp văn hóa riêng biệt của Tết Thanh Minh mà còn giúp duy trì truyền thống và giáo dục thế hệ trẻ về lòng biết ơn và sự hiếu thảo.

Những món ăn truyền thống trong ngày Tết Thanh Minh

Bánh Thanh Đoàn (青团)

Bánh Thanh Đoàn là món ăn truyền thống đặc trưng của Tết Thanh Minh, phổ biến ở phía Nam Trung Quốc. Được làm từ bột gạo nếp và nước cốt lá ngải cứu hoặc các loại lá xanh tự nhiên, bánh có màu xanh mướt bắt mắt. Nhân bánh thường là đậu đỏ, mè đen hoặc đậu xanh, tượng trưng cho sự thanh khiết và sức khỏe.

Trứng luộc

Trứng luộc là món ăn phổ biến trong dịp Thanh Minh, tượng trưng cho sự sinh sôi và khởi đầu mới. Trứng thường được luộc chín, bóc vỏ và ăn kèm với muối hoặc tương. Đây cũng là món dễ chuẩn bị, phù hợp để mang theo khi đi tảo mộ.

Bánh Hàn Thực (寒食饼)

Bánh Hàn Thực là một loại bánh nguội, được làm từ bột mì hoặc bột gạo, đôi khi có nhân ngọt như đậu đỏ hoặc không nhân. Món bánh này gắn liền với phong tục ăn đồ nguội trong Tết Thanh Minh, vừa tiện lợi vừa mang ý nghĩa tưởng nhớ nguồn cội.

Thịt nguội hoặc thịt đông lạnh

Trong nhiều gia đình, thịt nguội hoặc thịt đông lạnh là món ăn chính trong ngày Thanh Minh. Đây là sự kế thừa phong tục không đốt lửa, đồng thời thể hiện sự chuẩn bị chu đáo của người dân cho lễ tảo mộ. Các món thịt được chế biến trước đó, thường ăn kèm với bánh hoặc cơm nguội.

Những món ăn này không chỉ thỏa mãn vị giác mà còn mang ý nghĩa sâu sắc, góp phần tạo nên nét đẹp văn hóa độc đáo trong ngày Tết Thanh Minh.

Từ vựng tiếng Trung liên quan đến ngày tết Thanh Minh

Tiếng Trung (Hán tự)	Pinyin	Nghĩa tiếng Việt
清明节	Qīngmíng jié	Tết Thanh Minh
扫墓	sǎo mù	Tảo mộ (dọn dẹp mộ)
祭祖	jì zǔ	Cúng tổ tiên
烧纸	shāo zhǐ	Đốt giấy tiền vàng bạc
祭拜	jì bài	Lễ bái, cúng bái
寒食节	Hánshí jié	Lễ Hàn Thực
青团	qīng tuán	Bánh Thanh Đoàn (bánh xanh)
蛋	dàn	Trứng
放风筝	fàng fēngzheng	Thả diều
上坟	shàng fén	Lên mộ, đi viếng mộ
祭品	jì pǐn	Lễ vật, đồ cúng
祖先	zǔxiān	Tổ tiên
纸钱	zhǐ qián	Giấy tiền (đốt trong lễ cúng)
清扫墓地	qīng sǎo mù dì	Dọn dẹp nghĩa trang
缅怀	miǎn huái	Tưởng nhớ
踏青	tà qīng	Đi dạo, ngắm cảnh xuân

Tết Thanh Minh ở Trung Quốc không chỉ là dịp để tưởng nhớ tổ tiên mà còn là thời khắc để mỗi người con hướng về cội nguồn, trân trọng những giá trị văn hóa truyền thống lâu đời. Qua các nghi thức tảo mộ, dâng lễ và thắp hương trang nghiêm, Tết Thanh Minh góp phần gắn kết tình cảm gia đình, đồng thời nhắc nhở con cháu về lòng hiếu kính và sự biết ơn sâu sắc. Dù xã hội hiện đại có nhiều biến đổi, giá trị thiêng liêng của Tết Thanh Minh vẫn được duy trì và phát huy, trở thành một phần không thể thiếu trong bản sắc văn hóa Trung Hoa. Theo dõi SHZ để cập nhật các bài viết mới nhất nhé!

Xem thêm:

• Học tiếng Trung chủ đề du lịch, những từ vựng và câu thông dụng
• Số đếm trong tiếng Trung, bảng số đếm và phát âm
• Lễ Độc Thân – Ngày lễ đặc biệt của Trung Quốc
• Tiếng Trung chủ đề gia đình – từ vựng và các câu giao tiếp hàng ngày