Tổng hợp đầy đủ 214 bộ thủ tiếng Trung

Bộ thủ tiếng Trung là một khái niệm căn bản mà bất kỳ ai muốn học tốt tiếng Trung cũng đều phải nắm rõ. Đây chính là các thành phần cấu tạo nên chữ Hán, giúp người học dễ dàng ghi nhớ, viết đúng và hiểu ý nghĩa của chữ nhanh chóng hơn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về 214 bộ thủ tiếng Trung và SHZ sẽ cung cấp các tài liệu PDF, hình ảnh để hỗ trợ bạn học tập hiệu quả.

Bộ thủ tiếng Trung là gì?

Bộ thủ trong tiếng Trung, gọi là 部首 (bùshǒu), là những thành phần cơ bản cấu tạo nên các chữ Hán. Hầu hết các chữ Hán đều bao gồm một hoặc nhiều bộ thủ. Mỗi bộ thủ tiếng Trung thường mang một ý nghĩa cụ thể, có thể phản ánh về chủ đề, loại sự vật hay đặc điểm của chữ đó.

Ví dụ:

• Bộ thủ “氵” (ba chấm thủy) thường xuất hiện trong các chữ liên quan đến nước: 河 (sông), 海 (biển), 泳 (bơi)…
• Bộ “艹” (thảo đầu) thường chỉ các loại cây cỏ: 花 (hoa), 草 (cỏ), 茶 (trà)…

Ban đầu, số lượng bộ thủ tiếng Trung rất lớn, lên đến 540 bộ theo sách “Thuyết Văn Giải Tự” thời Hán. Tuy nhiên, trải qua thời gian sàng lọc và đơn giản hóa, đến thời nhà Minh, học giả Mai Ứng Tộ đã tổng hợp thành 214 bộ thủ tiếng Trung, và đây chính là hệ thống bộ thủ tiêu chuẩn được sử dụng cho đến ngày nay.

Việc nắm vững bộ thủ giúp người học dễ dàng hơn trong việc:

• Tra từ điển chữ Hán
• Hiểu nhanh ý nghĩa của chữ mới
• Ghi nhớ chữ Hán hiệu quả hơn
• Luyện viết chữ theo đúng cấu trúc

Đây là nền tảng thiết yếu nếu bạn muốn học tiếng Trung một cách bài bản và sâu sắc.

Ý nghĩa và chức năng của bộ thủ tiếng Trung

Ý nghĩa của bộ thủ tiếng Trung

Mỗi bộ thủ không chỉ là một nét vẽ mà còn mang theo ý nghĩa đặc trưng. Khi học chữ Hán, việc nhận biết bộ thủ giúp người học:

• Hiểu nhanh ngữ nghĩa: Nhiều chữ Hán có phần bộ thể hiện nghĩa. Ví dụ:
  • 女 (nữ): Liên quan đến phụ nữ → 姐姐 (chị gái), 妹妹 (em gái), 她 (cô ấy)…
  • 木 (mộc): Liên quan đến cây cối → 林 (rừng), 森 (rừng rậm)…
• Suy đoán âm đọc: Một số chữ có bộ biểu âm giúp đoán cách đọc tương đối chính xác. Ví dụ:
  • 青 (qīng): Thanh → 请 (mời), 清 (trong), 情 (tình), 晴 (trời nắng)…
• Tăng khả năng ghi nhớ: Khi học bộ thủ và nhận ra sự liên hệ giữa các chữ, việc ghi nhớ chữ mới sẽ trở nên trực quan và logic hơn.

Chức năng của bộ thủ tiếng Trung

Bộ thủ tiếng Trung đóng vai trò quan trọng trong:

• Phân loại từ điển: Các từ điển Hán ngữ thường được sắp xếp theo bộ thủ, giúp tra cứu nhanh hơn.
• Gợi nghĩa: Bộ thủ giúp liên tưởng nghĩa gốc của chữ. Ví dụ:
  • 明: Có bộ 日 (mặt trời) + 月 (mặt trăng) → mặt trời và mặt trăng cùng sáng, biểu thị sự sáng suốt, thông minh.
  • 问: Có bộ 门 (cửa) + 口 (miệng) → đứng trước cửa dùng miệng hỏi, nghĩa là “hỏi han”.
  • 忍: Có bộ 刃 (lưỡi dao) + 心 (trái tim) → dao đâm vào tim vẫn chịu đựng → nghĩa là “nhẫn nhịn”.
• Hỗ trợ học chữ Nôm: Vì chữ Nôm cũng dùng bộ thủ Hán để cấu tạo nên chữ Việt cổ.

Nắm chắc ý nghĩa và chức năng của các bộ thủ sẽ là lợi thế rất lớn giúp bạn học từ vựng nhanh và hiểu bản chất ngôn ngữ Trung Quốc sâu hơn.

Thứ tự và vị trí của các bộ thủ

Thứ tự bộ thủ theo số nét

214 bộ thủ tiếng Trung được sắp xếp dựa theo số nét từ ít đến nhiều. Cụ thể:

• Bộ đơn giản nhất chỉ có 1 nét như 一 (nhất)
• Bộ phức tạp nhất có tới 17 nét như 龠 (dược)

Việc phân chia này không chỉ thuận tiện cho việc tra cứu từ điển mà còn giúp người học dễ hệ thống hóa kiến thức.

Vị trí bộ thủ trong chữ Hán

Bộ thủ có thể nằm ở nhiều vị trí khác nhau trong một chữ Hán, cụ thể:

Vị trí bộ thủ	Ví dụ minh họa
Bên trái	你 (bộ 亻 – nhân đứng), 河 (bộ 氵 – thủy)
Bên phải	期 (bộ 月 – nguyệt), 郊 (bộ 阝 – ấp)
Bên trên	苗 (bộ 艹 – thảo), 家 (bộ 宀 – miên)
Bên dưới	志 (bộ 心 – tâm), 息 (bộ 心 – tâm)
Bao quanh	国 (bộ 囗 – vi), 问 (bộ 门 – môn)
Góc trái trên	房 (bộ 户 – hộ), 店 (bộ 广 – nghiễm)
Góc phải trên	式 (bộ 弋 – dặc), 旁 (bộ 方 – phương)
Góc trái dưới	起 (bộ 走 – tẩu), 建 (bộ 廴 – dẫn)
Đan xen hoặc xen giữa	噩 (4 khẩu 囗 + vương 王), 坐 (2 nhân 人 + thổ 土)

Vị trí của bộ thủ không cố định mà thay đổi linh hoạt tùy theo cấu tạo chữ. Hiểu được vị trí này sẽ giúp bạn dễ viết, dễ nhận diện và phân tích chữ hơn.

Phân biệt bộ thủ và bộ (thiên bàng)

Trong chữ Hán, khái niệm “bộ thủ” và “bộ (hay còn gọi là thiên bàng)” thường bị nhầm lẫn, nhưng thực chất lại rất khác nhau cả về chức năng lẫn mục đích sử dụng.

• Bộ (thiên bàng) là phần cấu tạo nên chữ Hán phức thể (chữ hợp thể). Một chữ Hán có thể được cấu thành từ nhiều bộ phận nhỏ, gọi chung là “bộ”. Những bộ này thường chỉ đóng vai trò về mặt hình thức, không có chức năng phân loại từ vựng hay tra cứu.
• Bộ thủ (部首) là một trong những bộ phận cấu thành chữ, nhưng được chọn ra làm dấu hiệu chính để phân loại chữ trong từ điển. Mỗi chữ Hán chỉ có một bộ thủ chính thức. Bộ thủ thường mang ý nghĩa biểu thị nghĩa gốc của chữ và cũng là chìa khóa để tra cứu chữ trong từ điển Hán ngữ.

Khác biệt rõ ràng:

Tiêu chí	Bộ (thiên bàng)	Bộ thủ (部首)
Vai trò cấu tạo	Là bất kỳ thành phần nào trong cấu trúc chữ Hán	Là thành phần chính, dùng để tra cứu và phân loại chữ Hán
Số lượng mỗi chữ	Có thể nhiều hơn 1	Luôn chỉ có 1 bộ thủ duy nhất
Tác dụng biểu nghĩa	Có thể có hoặc không	Thường mang nghĩa cơ bản, liên quan đến ý nghĩa tổng thể
Dùng trong từ điển	Không	Có, là cách phân loại chính trong từ điển chữ Hán

Ví dụ minh họa:

• Chữ 明 (sáng): gồm 日 (mặt trời) và 月 (mặt trăng) → 日 là bộ thủ.
• Chữ 字 (chữ): gồm 宀 (mái nhà) và 子 (trẻ em) → 宀 là bộ thủ.
• Chữ 河 (sông): gồm 氵 (thủy) và 可 → 氵 là bộ thủ vì mang nghĩa liên quan đến nước.

Tóm lại: Bộ thủ là “chìa khóa” để phân loại và tra cứu chữ Hán, còn “bộ” là tất cả các thành phần cấu tạo nên chữ, kể cả những thành phần không mang ý nghĩa đặc biệt.

Hướng dẫn cách học 214 bộ thủ nhanh thuộc nhớ lâu

Học 214 bộ thủ không chỉ là việc ghi nhớ máy móc mà cần có phương pháp đúng đắn để ghi nhớ sâu và áp dụng hiệu quả. Dưới đây là 3 phương pháp được nhiều người học tiếng Trung áp dụng thành công:

Luyện viết chữ Hán hàng ngày

Viết là một trong những cách hiệu quả nhất để khắc sâu bộ thủ trong trí nhớ. Thay vì chỉ nhìn và đọc, bạn nên viết ra các bộ thủ mỗi ngày, kết hợp phát âm và nghĩa tiếng Việt. Ví dụ:

• 城: có bộ 土 (đất) và 成 (thành công) → xây thành từ đất.
• 情: có bộ 忄 (trái tim) và 青 (xanh) → cảm xúc liên quan đến trái tim và sự trong sáng.

Học theo phương pháp chiết tự

Phương pháp này nghĩa là phân tích chữ Hán thành các bộ phận nhỏ để hiểu cấu tạo và ý nghĩa. Khi hiểu rõ các thành phần cấu thành, bạn sẽ dễ nhớ và dễ đoán nghĩa hơn.

Ví dụ:

• 安 (an): gồm 宀 (mái nhà) + 女 (phụ nữ) → phụ nữ ở dưới mái nhà là yên ổn.
• 休 (nghỉ): gồm 人 (người) + 木 (cây) → người dựa vào cây để nghỉ ngơi.
• 信 (tin tưởng): gồm 亻 (người) + 言 (lời nói) → người nói lời đáng tin là tín.

Ghi nhớ chữ tượng hình

Chữ Hán vốn bắt nguồn từ hình vẽ tượng trưng, do đó những chữ có nét giống sự vật thực tế sẽ rất dễ ghi nhớ nếu bạn hình dung nó theo kiểu “hình ảnh hóa”.

Ví dụ:

• 木: giống hình cái cây.
• 目: giống con mắt.
• 口: hình cái miệng.
• 火: hai ngọn lửa cháy bùng lên.

Tổng hợp 214 bộ thủ tiếng Trung và cách viết

Bộ 1 nét

STT	Bộ thủ	Pinyin	Tên bộ + Nghĩa	Hình ảnh
1	一	yī	Nhất – Số một, thứ nhất
2	丨	gǔn	Cổn – Nét sổ
3	丶	zhǔ	Chủ – Nét chấm
4	丿	piě	Phiệt – Nét phẩy
5	乙	yǐ	Ất – Vị trí thứ 2 trong thiên can
6	亅	jué	Quyết – Nét sổ móc

Bộ 2 nét

7	二	èr	Nhị – Số hai
8	亠	tóu	Đầu – Đỉnh đầu, phần trên
9	人 (亻)	rén	Nhân – Người
10	儿	ér	Nhi – Trẻ con
11	入	rù	Nhập – Vào, thâm nhập
12	八	bā	Bát – Số tám
13	冂	jiōng	Quynh – Vùng biên giới, hoang địa
14	冖	mì	Mịch – Khăn quàng
15	冫	bīng	Băng – Nước đá
16	几	jǐ	Kỷ – Ghế dựa
17	凵	kǎn	Khảm – Há miệng
18	刀 (刂)	dāo	Đao – Con dao
19	力	lì	Lực – Sức mạnh
20	勹	bāo	Bao – Bao bọc
21	匕	bǐ	Chủy – Cái thìa
22	匚	fāng	Phương – Tủ đựng hình vuông
23	匸	xì	Hễ – Che đậy, giấu diếm
24	十	shí	Thập – Số mười
25	卜	bǔ	Bốc – Xem bói
26	卩	jié	Tiết – Đốt tre
27	厂	chǎng	Hán – Sườn núi, vách đá
28	厶	sī	Khư – Riêng tư
29	又	yòu	Hựu – Lại, một lần nữa

Bộ 3 nét

30	口	kǒu	Khẩu – Cái miệng
31	囗	wéi	Vi – Vây quanh
32	土	tǔ	Thổ – Đất
33	士	shì	Sĩ – Kẻ sĩ
34	夂	zhǐ	Truy – Đến từ phía sau
35	夊	suī	Tuy – Đi chậm
36	夕	xì	Tịch – Đêm tối
37	大	dà	Đại – To lớn
38	女	nǚ	Nữ – Nữ giới
39	子	zǐ	Tử – Con
40	宀	mián	Miên – Mái nhà
41	寸	cùn	Thốn – Tấc, đơn vị đo lường nhỏ
42	小	xiǎo	Tiểu – Nhỏ bé
43	尢	wāng	Uông – Yếu đuối
44	尸	shī	Thi – Xác chết
45	屮	chè	Triệt – Mầm non
46	山	shān	Sơn – Núi
47	巛	chuān	Xuyên – Sông
48	工	gōng	Công – Công việc
49	己	jǐ	Kỷ – Bản thân
50	巾	jīn	Cân – Cái khăn
51	干	gān	Can – Làm, can dự
52	幺	yāo	Yêu – Nhỏ nhắn
53	广	guǎng	Nghiễm – Mái nhà
54	廴	yǐn	Dẫn – Bước dài
55	廾	gǒng	Củng – Chắp tay
56	弋	yì	Dặc – Bắn, chiếm lấy
57	弓	gōng	Cung – Cái cung
58	彐	jì	Ký – Đầu con nhím
59	彡	shān	Sam – Lông, tóc dài
60	彳	chì	Xích – Bước chân trái

Bộ 4 nét

61	心 (忄)	xīn	Tâm – Trái tim, tấm lòng
62	戈	gē	Qua – Mác, vũ khí dài
63	户	hù	Hộ – Cửa một cánh
64	手 (扌)	shǒu	Thủ – Tay
65	支	zhī	Chi – Chi nhánh, chống đỡ
66	攴 (攵)	pū	Phộc – Đánh nhẹ
67	文	wén	Văn – Văn hóa, chữ viết
68	斗	dǒu	Đấu – Cái đấu (đơn vị đong)
69	斤	jīn	Cân – Rìu, đơn vị đo trọng lượng
70	方	fāng	Phương – Vuông, phương hướng
71	无	wú	Vô – Không có
72	日	rì	Nhật – Mặt trời, ngày
73	曰	yuē	Viết – Nói rằng
74	月	yuè	Nguyệt – Mặt trăng, tháng
75	木	mù	Mộc – Cây, gỗ
76	欠	qiàn	Khiếm – Thiếu, ngáp
77	止	zhǐ	Chỉ – Dừng lại
78	歹	dǎi	Đãi – Xấu, ác
79	殳	shū	Thù – Binh khí dài
80	毋 (母)	wú/mǔ	Vô/Mẫu – Không/ Mẹ
81	比	bǐ	Tỷ – So sánh
82	毛	máo	Mao – Lông
83	氏	shì	Thị – Họ, dòng tộc
84	气	qì	Khí – Hơi, khí chất
85	水 (氵)	shuǐ	Thủy – Nước
86	火 (灬)	huǒ	Hỏa – Lửa
87	爪	zhǎo	Trảo – Móng vuốt
88	父	fù	Phụ – Cha
89	爻	yáo	Hào – Quẻ kinh dịch
90	爿	pán	Tường – Mảnh gỗ, ván
91	片	piàn	Phiến – Mảnh, tấm
92	牙	yá	Nha – Răng
93	牛 (牜)	niú	Ngưu – Bò
94	犬 (犭)	quǎn	Khuyển – Chó

Bộ 5 nét

95	玄	xuán	Huyền – Mầu nhiệm, sâu xa
96	玉 (王)	yù	Ngọc – Đá quý, ngọc
97	瓜	guā	Qua – Quả dưa
98	瓦	wǎ	Ngõa – Ngói
99	甘	gān	Cam – Ngọt
100	生	shēng	Sinh – Sinh sống, sinh sôi
101	用	yòng	Dụng – Dùng, sử dụng
102	田	tián	Điền – Ruộng
103	疋 (匹)	pǐ	Thất – Đơn vị đo chiều dài
104	疒	nì	Nạch – Bệnh tật
105	癶	bō	Bát – Gạt ngược, hai chân dang
106	白	bái	Bạch – Màu trắng
107	皮	pí	Bì – Da
108	皿	mǐn	Mãnh – Bát đĩa
109	目	mù	Mục – Mắt
110	矛	máo	Mâu – Cây giáo
111	矢	shǐ	Thỉ – Mũi tên
112	石	shí	Thạch – Đá
113	示 (礻)	shì	Thị – Chỉ thị, biểu thị
114	禸	róu	Nhựu – Dấu chân
115	禾	hé	Hòa – Cây lúa
116	穴	xué	Huyệt – Hang hốc
117	立	lì	Lập – Đứng, thành lập

Bộ 6 nét

118	竹	zhú	Trúc – Tre, trúc
119	米	mǐ	Mễ – Gạo
120	糸 (糹–纟)	mì	Mịch – Sợi tơ nhỏ
121	缶	fǒu	Phẫu – Đồ sành
122	网 (罒–罓)	wǎng	Võng – Cái lưới
123	羊	yáng	Dương – Con dê
124	羽	yǔ	Vũ – Lông vũ
125	老	lǎo	Lão – Già
126	而	ér	Nhi – Mà, và
127	耒	lěi	Lỗi – Cái cày
128	耳	ěr	Nhĩ – Tai, lỗ tai
129	聿	yù	Duật – Cây bút
130	肉	ròu	Nhục – Thịt
131	臣	chén	Thần – Bầy tôi
132	自	zì	Tự – Bản thân
133	至	zhì	Chí – Đến
134	臼	jiù	Cữu – Cái cối
135	舌	shé	Thiệt – Cái lưỡi
136	舛	chuǎn	Suyễn – Sai lầm
137	舟	zhōu	Chu – Cái thuyền
138	艮	gèn	Cấn – Quẻ Cấn
139	色	sè	Sắc – Màu, dáng vẻ
140	艸 (艹)	cǎo	Thảo – Cỏ
141	虍	hū	Hổ – Vằn vện
142	虫	chóng	Trùng – Sâu bọ
143	血	xuè	Huyết – Máu
144	行	xíng	Hành – Đi, thi hành
145	衣 (衤)	yī	Y – Áo
146	襾	yà	Á – Che đậy, úp lên

Bộ 7 nét

147	見 (见)	jiàn	Kiến – Trông thấy
148	角	jué	Giác – Góc, sừng thú
149	言 (讠)	yán	Ngôn – Nói
150	谷	gǔ	Cốc – Hang
151	豆	dòu	Đậu – Hạt đậu
152	豕	shǐ	Thỉ – Con heo, con lợn
153	豸	zhì	Trãi – Loài sâu không chân
154	貝 (贝)	bèi	Bối – Vật báu
155	赤	chì	Xích – Màu đỏ
156	走	zǒu	Tẩu – Đi, chạy
157	足	zú	Túc – Chân, đầy đủ
158	身	shēn	Thân – Thân thể
159	車 (车)	chē	Xa – Chiếc xe
160	辛	xīn	Tân – Vất vả, cay đắng
161	辰	chén	Thần – Thìn (chi thứ 5 trong 12 chi)
162	辵 (辶)	chuò	Sước – Bước đi
163	邑 (阝)	yì	Ấp – Vùng đất
164	酉	yǒu	Dậu – Gà
165	釆	biàn	Biện – Phân biệt
166	里	lǐ	Lí – Dặm, làng

Bộ 8 nét

167	金	jīn	Kim – Kim loại, vàng
168	長 (镸–长)	cháng	Trường – Dài
169	門 (门)	mén	Môn – Cửa
170	阜 (阝)	fù	Phụ – Đống đất, gò đất
171	隶	dài	Đãi – Kịp, đến kịp
172	隹	zhuī	Chuy, truy – Chim đuôi ngắn
173	雨	yǚ	Vũ – Mưa
174	青 (靑)	qīng	Thanh – Màu xanh
175	非	fēi	Phi – Không

Bộ 9 nét

176	面 (靣)	miàn	Diện – Mặt
177	革	gé	Cách – Da thuộc, cải cách
178	韋 (韦)	wéi	Vĩ – Da mềm
179	韭	jiǔ	Phỉ – Rau hẹ
180	音	yīn	Âm – Âm thanh
181	頁 (页)	yè	Hiệt – Trang sách, đầu
182	風 (风)	fēng	Phong – Gió
183	飛 (飞)	fēi	Phi – Bay
184	食 (飠–饣)	shí	Thực – Ăn
185	首	shǒu	Thủ – Đầu, đứng đầu
186	香	xiāng	Hương – Mùi thơm

Bộ 10 nét

187	馬 (马)	mǎ	Mã – Con ngựa
188	骫	gǔ	Cốt – Xương
189	高	gāo	Cao – Cao, chiều cao
190	髟	biāo	Tiêu – Tóc dài
191	鬥	dòu	Đấu – Tranh đấu
192	鬯	chàng	Sưởng – Rượu nếp, rượu cúng
193	鬲	gé	Cách – Cái đỉnh
194	鬼	gǔi	Quỷ – Con quỷ

Bộ 11 nét

195	魚 (鱼)	yú	Ngư – Con cá
196	鳥 (鸟)	niǎo	Điểu – Con chim
197	鹵	lǔ	Lỗ – Đất mặn
198	鹿	lù	Lộc – Con hươu
199	麥 (麦)	mò	Mạch – Lúa mạch
200	麻	má	Ma – Cây gai

Bộ 12 nét

201	黃	huáng	Hoàng – Màu vàng
202	黍	shǔ	Thử – Lúa nếp
203	黑	hēi	Hắc – Màu đen
204	黹	zhǐ	Chỉ – May vá

Bộ 13 nét

205	黽	mǐn	Mãnh – Con ếch
206	鼎	dǐng	Đỉnh – Cái đỉnh
207	鼓	gǔ	Cổ – Cái trống
208	鼠	shǔ	Thử – Con chuột

Bộ 14 nét

209	鼻	bí	Tỵ – Cái mũi
210	齊 (斉–齐)	qí	Tề – Cân bằng, đều

Bộ 15 nét

211

齒 (歯 – 齿)

chǐ

Xỉ – Răng

Bộ 16 nét

212	龍 (龙)	lóng	Long – Con rồng
213	龜 (亀 – 龟)	guī	Quy – Con rùa

Bộ 17 nét

214

龠

yuè

Dược – Sáo ba lỗ

Hy vọng những thông tin sẽ giúp ích cho bạn trong việc học bộ thủ tiếng Trung. Bạn có thể download 214 bộ thủ Tiếng Trung tại đường link sau:

Tải ngay 

• 214 bộ thủ tiếng Trung PDF
• 214 bộ thủ tiếng Trung có hình ảnh PDF